Иитээччи: Кириллова Надежда Федотовна
Тулалыы оло5у – айыл5аны билиьиннэрии – интегрированнай дьарык
Болох: бэлэмнэнии болох
Буолар кунэ: алтынньы 30 кунэ
Тиэмэтэ: «Аптаах уу»
Корунэ: бэсиэдэ, чинчийиилэр, уруьуй
Сыала: О5о билэр – корор толкуйдур санарар дьо5ура сайдар усулуобуйаны тэрийии.
Уорэтэр соруктар:
- уу тутулугун туьунан ойдобулу о5олор бэйэлэрэ быьааралларыгар улэни тэрийии (пар диэн уу, уу быьыыта суох, уу предметтэри суурайар)
-Тулалыыр эйгэ туьунан билиилэрин кэнэтии.
- о5о тылын саппааьын байытыы(глобус, дьэнкир, чинчийии, крахмал)
Сайыннарар соруктар:
- Предмети ойуулуур – дьуьуннуур тылларынан быьааран кэпсиири салгыы сайыннары.
- кэтээн короор уоруйэхтэри сайыннарыы
- айар –тутар уоруйэхтэрин сайыннарыы
Иитэр соруктар:
- Хас биирдии о5о айар интириэьин ко5утуу, бэйэ-бэйэ5э комолоьууну иитии
- Тулалыыр эйгэ5э айыл5а5а харыстабыллаахтык сыьыаны иитии.
Туттуллар тэриллэр: ИКТ, дьэнкир иьиттэр, салфетка, туус, сахар, уу, акварельнай кырааскылар, киистэлэр, фартуктар, бэргэьэлэр
Уорэхтээьин уобаластары дьуорэлэьиитэ: билэр—корор дьо5уру сайыннарыы, тылы - еьу сайыннарыы, айар дьо5уру сайыннарыы, уопсастыба5а сылдьары бодоруьары сайыннарыы, эти-сиини сайыннарыы
- О5олор бэйэ бэйэбитин харах харахха корсуоххэйин эрэ, сырдык мичээрбититтэн бэйэ-бэйэбитигэр бэрсиэххэйин, утуо кунунэно5олоор! (дорооболоьобун, о5олорго мичээрдиибин).
- Утуе кунунэн!
- Уонна бугунну биьиги ыалдьыттарбытыгар эмиэ «Утуе кунунэн» диэххэйин. Мин аатым Надежда Федотовна диэн. Муручээнэ о5о уьуйаанын иитээччитэ буолабын.
- Бугун о5олоор биьиги ученайдар буолуохпут. Ученай диэн кими этэбит? Сананы киьи билбэтин чинчийэр, уорэтэр, айан таьаарар киьини, учуонайдар ханна улэлииллэрий? (лаборатория5а). Лаборатория (опыт онорорго аналлаах хос). О5олоор, эьиги чинчийэргитин собулуугут? Корун эрэ группабыт бугун лаборатория5а кубулуйбут. Ученайдар лаборатория5а киириэхтэрин иннинэ халат кэтэллэр. Онтон биьиги лаборатория5а киирэрбитигэр туох наада эбитий?
- фартук, бэргэьэ, илиигэ кэтэр
(О5олорго фартуктарын баайан комолоьобун уонна лаборатория5а ынырабын) Иитээччи:Лаборатория5а сэрэхтээхтик улэлииргэ быраабылалар бааллар дии о5олоор (мээнэ амсайбаппыт суьуруохпутун соп, сыттыырбытыгар эмиэ сэрэхтээх буолуохтаахпыт, сиспит коно, мээнэ мэниктээбэппит, сорудахтары бэрээдэгинэн бол5омтолоохтук истэн оноробут).
Иитээччи: Бугун биьиги бу лаборатория5а тугу чинчийэрбитин билээри бары экраны коруоххэйин эрэ о5олоор
(Экранна таабырын нонуо уу диэн тылы таьаарыахтаахтар)
Слайд1(Экранна муударай мэкчиргэ костор: дорооболорун о5олоор! Бугун эьиги бу лаборатория5а тугу чинчийэргитин билиэххитин ба5ара5ыт дуо? Ону билэргитигэр эьиги мин таабырыннарбын таайыахтааххыт, таайбыт таабырынныт бастакы буукубатын клетка иьигэр туруора5ыт уонна тахсыбыт тылы аа5а5ыт).
Таабырыннар: Слайд2-9
(О5олор ханнык тыл тахсыбытын аа5ан короллор)
О5олор: Вода сахалыы туох диэн буоларый? Уу
- Уу диэн тугуй? Эьиги туох дии саныыгытый уу туохха нааданый? (о5олор эппиэттэрэ) Ууну иьэбит уунан суунабыт,танас сууйабыт, ас буьарабыт
- Соп маладьыастар сопко эттигит, уута суох тыыннаах олох табыллыбат.
Слайд 10 (глобус слайда5а костор,) Глобус кордоробун бу тугуй?
(О5олор эппиэттэрэ)
-Угускут билэр эбит. Бу биьиги олорор сирбитин куччатан кордорор модель. Ону глобус дэнэр. Глобуска ханнык ен баьыйарый? (халлаан куох)
- Ити онунэн тугу кордороллоруй?( ууну)
- Уу сир шарын ньуурун (¾ )ус гыммыт туордун сабардыыр онтон атына кураанах сир. Глобуска кордоххо уу ханна баарый? (уу океаннарга, муораларга, куоллэргэ, орустэргэ баар.
Слайд11 Хамсыыр харамайдар, уунээйилэр, уонна киьи бары тыынар тыыннаах уута суох олорбот. Сорох харамайдарга холобур балыктарга, уу баар суох со5отох олорор сирдэрэ буолар. Уута суох уунээйи ууммэт.
Иитээччи: О5олоор ууну чинчийэр улэбитин са5алыыбыт? Улэни са5алыахпыт иннинэ билгэ органнарын хатылыаххайын эрэ, олор элбэхтик комолоьуохтэрэ.
(Магнитнай дуоска5а «харах, мурун, айах» ойуулары ыйыахтаахтар )
- (уу быьыыта). Араас формалаах иьиттэргэ уу куталлар. О5олор болоххо улэлээн, субэлэьэн уу формата суо5ун таьаараллар. Билгэ органа: харах.
- (уу сыта) Ыстакааннаах уу, аромамасло мандарин кутабын, билгэ органа – мурун
- (Уу оно). Ыстакааннар, акварель кырааска бэриллэр. Ууну кырааскалаан, ыраас ууну кытта тэннээн уу оно суо5ар тахсаллар. Билгэ орган : харах.
- (уу дьэнкирэ). Ыстакааннаах уу, билгэ органа – харах. Уу дьэнкирин быьаараллар.
-(Уу амтана). Амсайан короллор, (амтана суох) амтаннаах буоларыгар хайыыбытый? (лимон, сахар, туус куталлар быьаараллар) – билгэ органа -айах
-(уу суурайааччы). Ыстакааннаах уу, туус, сахар бэриллэр.
- онон, уу –диэн уба5ас, сыта, оно, быьыыта суох. Кини оссо хайдах буолуон собуй слайд12 (муус, паар). Тымныйан, салгын тепературата 0 кыраадыстан аллараа тустэ5инэ, уу уба5ас туруктан кытаанахха кубулуйар – хаар уонна муус буолар.
Эти-хааны уьугуннарыы (Физкульминутка) «Соруда5ы толор»
1+4=слайд
1+4=5 билигин ытыспытын таьынабыт
4+4=слайд
4+4=8 оччото уна-ханас иннэс гынабыт
10-5= слайд
Иитээччи: уу туьунан элбэ5и биллибит ди о5олор. Онтон сахары тууьу ууга бырахтахха сахар хайыырый? Саамай соп сахар ууга сууруллар. Сахар минньигэс буолар туус аьыы буолар. Билигин аны уубутугар арыы кутан коруохпут. Уубут саахар да туус да курдук суураллан хаалбата. Арыы уу урдугэр хайаатай? - дагдайан та5ыста.
- О5олоор ууга уруьуйдуохха соп дуо? (суох) То5о? (Кырааскы ууга сууруллар)
- Ууга уруьуйдуохха соп эбит, уруьуйдуурбутугар бу короргут курдук иьиттэр тураллар ди билигин бары бол5ойон истэн миигин кытта тэннэ улэлэьэн иьэ5ит соп. Улэлиэхпит иннинэ тарбах эрчиллиилэрин оноруоххайын
-Пальчиковая гимнастика:
В школу осенью пойду (шагают пальчиками по столу) Там друзей себе найду (Загибают по одному пальчику)
Научусь писать читать
Быстро правильно считать
Я таким ученым буду
Но свой садик не забуду (Грозят указ.пальчиком правой руки)
Практическая часть
- Бу уубутугар бэлэм раствор кутабын уонна аптаах уьуктаах палочкабын ылабын (сэрэнэбит о5олоор уьуктаах предметтэртэн) кырааска5а уган ылабын уонна ууга сэрэнэн тугэ5ин таарыйбакка уган ылабын кырааскам ууга тэнийэр. Бу уурбут енмер атын оцу уурабын. Кырааскалар ууга сууруллан хаалбаттар. Уона уоьэ-аллараа, эрийэ палочканан уруьуйдуубут. Кумаа5ы ылабын уонна сэрэнэн ууга уурабын бары 10 дылы аахтыбыт. Ууттан сэрэнэн, муннуктан хостоон ылабын. Уонна туох тахсыбытын кордубут.
- О5олор паранан улэлииллэр (бэйэ бэйэ5э мэьэйдэспэккэ, ыксаабакка, сэрэнэн улэлииллэрин этэбин) о5олорго комолоьобун.
